Theo y học cổ truyền, sau khi khỏi bệnh COVID-19, cơ thể chưa hồi phục hoàn toàn, chính khí suy nhược, tân dịch hao tổn, do đó cần tiếp tục điều trị để phục hồi chức năng tạng phủ, cân bằng âm dương. Dưới đây là 3 bài thuốc chữa hậu COVID-19.
Người bệnh COVID-19 sau khi khỏi bệnh có thể gặp các triệu chứng hậu COVID-19 như mệt mỏi, đau đầu, suy nhược cơ thể, buồn nôn, đầy bụng, chán ăn, ho kéo dài, mất ngủ, lo âu, trầm cảm…
Theo "Hướng dẫn tạm thời sử dụng y dược cổ truyền để phòng, chống dịch COVID-19" của Bộ Y tế, y học cổ truyền chia những người sau mắc COVID-19 gặp các triệu chứng hậu COVID-19 làm bốn thể cơ bản: Thể phế tỳ khí suy, thể khí âm lưỡng hư, thể khí hư huyết ứ, thể khí huyết hư.
Trong phạm vi bài viết này chỉ nêu những bài thuốc chữa hậu COVID-19 thể phế tỳ khí suy theo Hướng dẫn của Bộ Y tế.
Phế tỳ khí suy là một loại bệnh phức hợp đồng thời có cả phế khí hư hoặc do tỳ khí hư từ trước, liên lụy đến phế tạo thành chứng tỳ phế khí cùng hư. Hoặc do phế khí hư từ trước liên lụy đến tỳ mà dẫn đến chứng phế tỳ khí cùng hư.
Bệnh chứng chủ yếu là tỳ mất sự kiện vận, phế mất sự tuyên giáng, tân dịch không phân bố được, đờm và thấp ngăn trở mà sinh bệnh. Nhân cơ hội tạng phủ bất túc mà sinh ra hư chứng, bệnh chủ yếu do nội thương gây ra.
Triệu chứng lâm sàng: Khí đoản, mỏi mệt uể oải, buồn nôn, ăn kém, bĩ mãn (đầy ách), đại tiện vô lực, phân lỏng không hết bãi. Lưỡi nhạt bệu, rêu trắng nhờn.
Pháp điều trị: Kiện tỳ bổ phế, ích khí hóa thấp.
Điều trị cụ thể - Đối pháp lập phương: Thầy thuốc căn cứ vào tình trạng và diễn biến cụ thể của người bệnh để kê đơn điều trị theo đối pháp lập phương (dựa vào tứ chẩn, biện chứng luận trị, chẩn đoán, pháp điều trị của thầy thuốc mà sử dụng các vị thuốc phù hợp).
Bài thuốc tham khảo:
Bài 1: Sâm linh bạch truật tán
- Thành phần: Đảng sâm, hoài sơn, bạch truật, phục linh, mỗi vị 12g, ý dĩ, bạch biển đậu, liên nhục, mỗi vị 10-12g, cát cánh 6-8g, sa nhân 6-8g, cam thảo 12g.
- Dạng bào chế: Bột thô, cao lỏng hoặc thuốc sắc.
- Cách dùng, liều dùng:
+ Dạng thuốc sắc: Dùng mỗi vị với hàm lượng từ 8-12g, khi sắc cần lưu ý đặc điểm của mỗi vị thuốc để đảm bảo hiệu quả. Sắc uống 1 thang/ngày, uống lúc ấm chia đều 2 lần sau ăn sáng, chiều.
+ Dạng bột: Mỗi lần uống 8-12g, hãm với 150ml nước nóng, mỗi ngày uống 2 lần.
+ Dạng cao lỏng: Cách dùng và liều dùng tương đương với 1 thang sắc.
Bài 2: Hương sa lục quân tử thang
- Thành phần: Đảng sâm 10g, phục linh 9g, bạch truật 9g, cam thảo 6g, trần bì 9g, bán hạ 12g, sa nhân 6g, mộc hương 6g.
- Dạng bào chế: Thuốc sắc hoặc cao lỏng.
- Cách dùng, liều dùng:
+ Dạng thuốc sắc: Uống 1 thang/ngày, chia đều 2 lần sau ăn sáng, chiều, uống ấm.
+ Dạng cao lỏng: Cách dùng và liều dùng tương đương với 1 thang sắc.
Bài 3: Bổ trung ích khí thang
- Thành phần: Đảng sâm 12-16g, hoàng kỳ 20g, bạch truật 12g, thăng ma 4-6g, sài hồ 6-10g, trần bì 4 - 6g, đương quy 12g, cam thảo 4g.
- Dạng bào chế: Thuốc sắc hoặc cao lỏng.
- Cách dùng, liều dùng:
+ Dạng thuốc sắc: Uống 1 thang/ngày, chia đều 2 lần sau ăn sáng, chiều, uống ấm.
+ Dạng cao lỏng: Cách dùng và liều dùng tương đương với 1 thang sắc.
Lưu ý:
+ Các bài thuốc trên không áp dụng đối với trẻ em.
+ Đối với phụ nữ mang thai, trong quá trình điều trị cần chú ý tới những thay đổi sinh lý khi mang thai.
Ngoài dùng thuốc, căn cứ tình hình thực tiễn, các địa phương, đơn vị, thầy thuốc có thể tham khảo triển khai thực hiện các biện pháp không dùng thuốc như châm cứu, xoa bóp toàn thân.
Nguồn: Báo Sức khoẻ & Đời sống
